Eğitimci Doğan Yücel, Lahor’daki Pakistan ve Hindistan sınırında yaşanan ilginç bayrak indirme törenini yazdı.  

Lahor’a gezmeye gelen veya bu şehirde yaşayan biri için en az bir kez mutlaka yaşanması gereken tecrübelerden birisi Wagah sınırındaki bayrak indirme törenini seyretmektir.

Burası Lahor’un Wagah bölgesinde bulunan bir kasaba ve UC 181 numaralı belde belediyesidir. Kasaba, Wagah sınır kapısı töreni ile meşhurdur ve ayrıca Pakistan ile Hindistan arasında bir transit ticaret terminali ve tren istasyonu olarak da hizmet vermektedir. Wahga, sınırın 600 metre batısında yer alır ve Lahor ile Hindistan’daki Amritsar arasındaki tarihi Grand Trunk yolu üzerinde yer alır. Sınır, Lahor’dan 24 kilometre ve Amritsar’dan 32 kilometre uzaklıktadır. Ayrıca sınırdaki Attari köyünden 3 kilometre mesafededir. Wagah bayrak indirme töreni kesintisiz her akşam gerçekleşir.

Sınır kapısı adını, Britanya Hindistanı’nın Pakistan ve Hindistan şeklinde bölündüğü Radcliffe hattının çizildiği Wagah köyünden alır. Bu hat iki ülkeyi ayıran sınır çizgisidir. 1947’deki ayrılık döneminde, Hindistan’dan gelen göçmenler bu sınır kapısından Pakistan’a girdi veya bunun tersi oldu. Wagah tren istasyonu güneye 400 metre ve sınırdan 100 metre uzaklıktadır.

Wagah-Attari sınır töreni, her akşam gün batımından iki saat önce sınır kapısında yapılır. Bayrak indirme töreni, Ganda Singh Wala ile Hussainiwala sınır kapısında ve Mahavir/Sadqi uluslararası kara geçişinde gerçekleşir. Bayrak indirme törenleri Pakistan Muhafız Birliği ile Hindistan Sınır Güvenlik Gücü (BSF) arasında yapılır. Bununla birlikte her akşam ‘Horozlanma Yürüyüşü Töreni’ olarak bilinen bir yürüyüş merasimi düzenlenir. 1986 yılında bir çatışma olmamasına rağmen tören bir barış antlaşması olarak başlamıştır. Diğer Ortadoğu ülkeleri de son yıllarda benzer törenleri benimsemiştir.

Bayrak direklerinde uzunluk yarışı

Hindistan’ın Ağustos 2017’de Attari’deki sınırın kendi tarafına 110 m boyunda bayrak direği dikmesinin ardından, Wagah tarafına 122 m uzunluğunda bayrak direği yerleştirildi. Attari’deki bayrak direği Hindistan’ın en büyüğü diye biliniyor.

Lahor’da iken sınır törenlerine defalarca katılma fırsatı yakaladık. Sınır kapısının kontrolünü sağlayan askeri birliğe resmi müracaatta bulunur ve kapının hemen yanındaki özel misafir alanında Türkiye’den veya başka ülkelerden gelen konuklarımıza bu töreni seyrettirirdik. Her iki tarafta da bir futbol sahasındaki gibi taraftar tribünleri vardır. Tribünlerde oturanlar birbirlerinin sesini bastırmak için daha fazla bağırmaya, tezahürat yapmaya çalışır. Törene katılan Pakistanlı askerler uzun boylu olanlardan seçilir. Törene katılanlar uzun boylu bu askerlerle fotoğraf çektirir.

Tribünlerden önce namaz kılmak için küçük bir mescid, abdest almak veya ihtiyaç gidermek için tuvaletler yapılmıştır. Sınır kapıları kapatılırken her iki tarafın askerlerince öylesine sert çarpılır ki demir kapıların kırıldığını zannedersiniz. Tören istisnasız ikindi ile akşam güneş batımı arasında düzenlenir. Tam kesin bir saati yoktur. Önceleri tek şeritli olan yol zamanla genişletilmiştir. Ayrıca bölgede 1967 savaşında Lahor’u Hindistan tanklarından korumak için yapılan setler de görülebilir.

Kaynaklar:

https://www.bbc.com/news/world-asia-india-39429761

https://en.wikipedia.org/wiki/Wagah