Daha önce 3 ayrı yazı ile Pakistan meyvelerini gündeme getiren Araştırmacı Doğan Yücel, bu kez sebzeleri kaleme aldı. Kendi tecrübeleriyle birlikte Pakistan’ın sevilen sebzelerini anlatan Yücel, Türklerin orada bulamadığı sebzeleri de sıraladı.

Pakistan, özellikle muson ikliminin yaşandığı Pencap’ta yılın tamamında ziraat yapılabilen bir ülkedir. Bu sebeple bir ‘meyve ve sebze cenneti’dir. Ancak karasal iklimde yetişen kimi sebze, ot ve baklagiller bulunmaz. Pakistan’da en çok tüketilen ve Türkler’in bulmakta zorlandığı sebze, ot ve baklagil türlerini derlemeye çalıştık.

Krila

Salatalığa benzeyen bu sebzenin etli yemeği yapılır.  Yeşil renkli ve kabuğu pütür pütürdür. Çok acımtrak bir tadı vardır. Pakistanlıların çok sevdiği sebzelerdendir.

Aynı evde kaldığımız matematik öğretmeni bir arkadaşla salata yapmak için pazardan sebze almaya çıkmıştık. Domates, soğan vs. aldık. Salatalık benzeri pütürlü bir sebze birçok tezgâhta görülüyordu. ‘Galiba buranın salatalığı’ diye 2 kilo aldık. Salata için doğradık, akşam yemeği için sofraya oturduk. Salatadan ilk aldığım anda çok ekşimsi ve acımtırak bir tatla ağzımdan çıkarmak zorunda kaldım. Taze yenebilecek bir hali de yoktu.

Evde Servet isminde Türkmen bir arkadaşımız vardı. Okulda yemeklerimizi yapıyordu. Servet, “Abi, bu krila” dedi. “Bunun salatası olmaz, pişirilmesi lazım.” Meğer Servet çok seviyormuş krilayı. Ona verdik, gitti kendi pişirip yedi. Bizde krilayla salatalığın farkını acı bir tatla öğrenmiş olduk.

Bamya

Bamya hususen kış mevsiminde bulunan bir sebzedir. Bol etli ve soğanlı yapılır. İnce ince doğranır güzel kavrulur. Sıcak, taze, kepekli ekmekle yenir.

Patlıcan

Anayurdu Hindistan coğrafyası olan bu sebzenin envaî çeşidi bulunur. Mor, yuvarlak, beyaz… Genelde sulu yemekleri yapılır. Pakistan’da patlıcan kebabı yoktur. Bir grupla yaptığımız Türkiye gezisinde  Bursa’da bir restorana gitmiştik. Restoranda menüden herkes birşeyler seçti. Pakistanlı bir arkadaş da resmini beğenip patlıcan kebabı ısmarladı. Sipariş gelince bin pişman oldu. Patlıcan kebabı hem kuru hem de acısız olduğundan ona göre tatsız bir yemekti. ☺

Soğan-Sarımsak

Soğan ve sarımsak bu coğrafyada sanki yanmak için vardır. Neredeyse kıtır oluncaya kadar kızartılırlar, yemeklerden önce. İri kırmızı soğanlar bolca bulunur. Salatalarda tekerlek şeklinde kesilip yenir. Soğansız bir yemek neredeyse imkânsızdır.

Bezelye

Bezelye çokça tüketilir. Kışın havanın normale döndüğü dönemde ekim ve hasadı yapılır. Pazarlarda satıcılar akşama kadar bezelyeleri kabuklarından çıkarıp satar. Acılı ve neredeyse susuz bir yemeği yapılır.

Hardal

Pencap’ın verimli ovalarında sarı çiçekleriyle hardal tarlaları uzanır. Birisi ovayı fırçayla sarıya boyamış gibi olur. Pakistan’ın önemli ihraç kalemlerindendir.

Şeker kamışı

Pakistan’da şeker, şeker kamışından üretilir. ‘Ganna’ adı verilir. Hasadı kışta yapılır. Özellikle Pencap’ta sokak aralarında veya dükkânlarda kabukları soyulup mengenelerde sıkıştırılarak şekerli suyu çıkarılır. Çıkan şeker kamışı suyu buz konularak şerbet gibi içilir. Bu şekilde şehirlerde sokak aralarında şeker kamışı sucuları yaygındır.

Şalgam

Kırmızı turp, bizdeki gibi rendelenerek yenmez. Tekerlek şeklinde kesilip salatalara konur. Çokça tüketilen bir sebzedir. Bir defasında Karaçi’den bir gezi grubumuzla Türkiye’ye gittik. Pakistanlı arkadaşlarımıza Ankara’da Kocatepe Camii karşısında acılı şalgam ısmarladık. Benim bir iki yudum zor aldığım şalgam şişesini onlar su gibi kafaya dikerek içti.

Pudina

Bu maydanoz benzeri ot özellikle etli yemeklerde çok kullanılır. Keskin bir kokusu vardır. Alışması biraz uzun sürer. Şekil olarak da maydanoza çok benzer.

BAKLAGİLLER

Börülce

Kuru fasulye şeklinde pişirilen bir sebzedir. Bolca tüketilir. Farsçadan geçtiği şekliyle ‘lobya’ olarak isimlendirilir.

Mercimek

Mercimeğin çorbası yapılmaz, daha çok ezilerek tüketilir. Un haline getirildikten sonra nohut unuyla veya sadece mercimek unu şeklinde yemekleri yapılır. Sabahları acılı mercimek ezmesi en çok tüketilen kahvaltılıkların başında gelir.

Maş

Nohut ve fasulye arası bu beyaz renkli bakla özellikle mercimekle karıştırılır. Sabahları taze kepekli ekmekle acılı şekilde kahvaltıda tüketilir.

Nohut

Nohut yine maş ve mercimek gibi ezilerek yenir. Kahvaltıda acılı ezmesi çokça tüketilir. Bazen de nohut ezmesi köfte veya diğer etli yemeklerde kullanılır.  

PAKİSTAN’DA BULAMAYACAĞINIZ OT, SEBZE VE BAKLAGİLLER

Maydanoz

Maydanoz, nadiren bazı marketlerde bulunur. Az bulunduğundan bahçede veya saksıda yetiştirmek zorunda kalırsınız. Bu şekilde okul bahçesinde maydanoz yetiştiren arkadaşlar vardı.

Tere

Lahor’a tere tohumu götürmüştük. Evin önüne, ev sahibinin de izniyle ektik. Güzelce büyüdü ve hemen hemen yenecek seviyeye geldi. Ancak bir sabah kalktığımızda terelerin sadece saplarının kaldığını gördük. Yeşil terelerimizi kuşlar yemişti.

Roka

Roka da bilinmeyen ve bulunmayan salatalık otlardan birisidir. Rokayı da bulmanın iki yolu vardı. Ya tohumlarını götürüp ekmek ya da yazı beklemek.

Pırasa

Pırasaya benzer bazı sebzeler olmasına rağmen Pakistan’da nadiren bulunabilen sebzelerden birisidir.

Ispanak

Yeşilliğin çok sevildiği Pakistan’da ilginçtir ki ıspanak yoktur. İklimin çok sıcak olmasından yetişme imkânı olmaz.

Fasulye

Beyaz fasulye Pakistan’da hemen hiç bulunmaz. Bu yüzden de hiç kullanılmaz.